Podczas leczenia w organizmie może dojść do sytuacji, w której wcześniej nagromadzone toksyny zostaną uwolnione do krwiobiegu, powodując różne dolegliwości. Udowodniono naukowo, że dzieje się tak na przykład podczas antybiotykoterapii niektórych chorób, gdy toksyny dostają się do organizmu z wyeliminowanych bakterii. Objawy, które temu towarzyszą, nazywane są reakcją Jarischa-Herxheimera. Zamiennie stosuje się również terminy reakcja Herxheimera, reakcja Łukasiewicza-Jarischa-Herxheimera lub po prostu Herx.
Ogólnie dostępne źródła wskazują, że reakcja Herxheimera najczęściej obejmuje bakterie w postaci krętków i jest związana z leczeniem m.in. kiły, nawracającej gorączki, leptospirozy, brucelozy, boreliozy, duru brzusznego, wąglika, choroby Whipple’a, gorączki Q, włośnicy, trądu, gruźlicy, chlamydii i leiszmaniozy. W niektórych chorobach reakcję obserwuje się już godzinę po podaniu antybiotyku, w innych przypadkach reakcja może być bardziej przedłużona.
Według Wikipedii objawami reakcji Herxheimera mogą być: podwyższona temperatura ciała, bóle głowy, dreszcze, bóle mięśni, bóle układu mięśniowo-szkieletowego, świąd skóry, wysypki skórne, nudności i wymioty.
Według naturopatów reakcja Herxheimera może dotyczyć nie tylko leczenia antybiotykowego, ale także stosowania naturalnych środków leczniczych i suplementów diety, w tym kurkuminy w dużych dawkach, które powodują silne pobudzenie układu odpornościowego.
Występowanie reakcji Jarischa-Herxheimera często prowadzi do ich błędnego rozpoznania jako niepożądane skutki uboczne lub jako reakcję alergiczną na zastosowany środek. Występowanie takich objawów jest wskazaniem do rozpoznania innych chorób, które wcześniej nie zostały wykryte.